Wanneer werd de eerste kerstkaart gemaakt?
Dit is het antwoord
Kerstwens in de Middeleeuwen.
Het versturen van kerstwensen is een gebruik dat al ouder is dan je zou denken. Het verhaal begint met de periode van de Middeleeuwen. In die tijd bracht men elkaar al een kerstgroet, al ging dit nog niet gepaard met een geschreven groet op een kaartje. In deze periode maakte men in Europa al houtsnijwerken voor elkaar. Op dergelijke houtsnijwerken stonden dan religieuze kersttaferelen afgebeeld.
Lang voordat er e-mail was… wat zeg ik, lang voordat er telefoons waren, was het geschreven woord natuurlijk de enige manier om te communiceren met geliefden. Mensen stuurden elkaar brieven om nieuwtjes en zielenroerselen te delen. En in het Victoriaans Engeland (tussen 1837 en 1901) was het schrijven van elegante en goedgeschreven brieven een absolute must voor nette dames en heren.
Mensen schreven elkaar brieven met allerlei doelen. Denk bijvoorbeeld aan zakelijke brieven, maar ook liefdesbrieven! En natuurlijk werd er ook post gestuurd bij belangrijke gebeurtenissen, zoals geboortes en overlijdens. En ja, ook met kerst dus!
Kerstbrieven maken.
In eerste instantie werden kerstwensen met name overgebracht in speciale brieven. Engelse jongetjes die ver weg van huis op kostschool zaten, stuurden in het begin van de 19e eeuw een vroege vorm van kerstkaarten.
Maar wanneer werd de eerste kerstkaart gemaakt?
Eerste kerstkaart
Het zou nog eeuwen duren totdat de kerstkaart in de vorm van een kaart doorbrak. Pas in de 19e eeuw ging men elkaar massaal kerstkaarten versturen De eerste échte kerstkaart verstuurd door sir Henry Cole. Cole was een drukbezette man met een grote passie voor kunst en design. In 1843 had hij dus écht geen tijd om de gebruikelijke kerstbrieven te versturen. Daarom vroeg hij zijn vriend en ontwerper John Callcott Horsley om een kerstwenskaart te illustreren. .
Dat deed Callcott Horsley natuurlijk met veel plezier! Maar liefst 1000 kerstkaarten werden gedrukt en stuk voor stuk met de hand ingekleurd. De tekst op deze allereerste kerstkaart, die je hierboven ziet, luidde ‘A Merry Christmas and A Happy New Year To You’. Nadat Cole de kaarten voor zijn vrienden en familie geadresseerd en verzonden had, bleven er nog heel wat over. De rest besloot hij te verkopen voor 6 pence per stuk.
Daarmee werden het meteen de eerste commerciële kerstkaarten!
Als je goed kijkt naar de kaart hierboven, dan zie je dat een dame een klein kindje een slokje wijn geeft. Dat was echt absoluut not done in het conservatieve Engeland hoor. Er ontstond een hoop ophef! Misschien was dat ook wel de reden dat het jaar daarna allerlei andere gedrukte kerstkaarten in de winkels verschenen. Mensen dachten in het begin nog dat de kerstkaart een ‘modegril’ was. Maar niets bleek minder waar! Zeker in de UK en de VS is het versturen van kerstkaarten nog altijd een hele belangrijke traditie.
Verspreiding kerstkaarten
De hype waaide over naar de Verenigde Staten in 1875. Toen bedacht de van origine Duitse drukker Louis Prang dat je kerstkaarten ook massaal kunt produceren. Het werd een succes en de rest is natuurlijk geschiedenis. Het concept van elkaar een groet brengen met de kerstdagen is dus al eeuwenoud, de kerstkaart is een Brits idee en de verspreiding ervan kwam door de Amerikanen.
Door de jaren heen bleven kerstkaarten populair. De designs en druktechnieken veranderde maar de mensen bleven kaarten sturen. Internet bracht daar echter toch wat verandering in. In 1987 kreeg een Amerikaans gezin gemiddeld nog 29 kaarten. In 2004 was dit gezakt naar 20 kaarten.